名大理学研究科院試解答・2016解析力学

名大理学研究科院試解答・2016解析力学

名大理学研究科院試解答・2016解析力学

LINEで送る
Pocket

名古屋大学大学院理学研究科物理学系・院試解答
2016年度解析力学
問題はこちら
入試データ



解答の訂正等はこちらへお願いします。アドレス:yasketballclub@gmail.com
メールはこちらへ



※スマホ等で見る場合、式が途切れちゃうことがあると思うのでその時は画面を横にして見てください


 

スポンサーリンク

解析力学


(1)
質点 \( i\)の運動エネルギー\( T_i\)は
\begin{eqnarray}
T_i=\frac12 m\dot{x}_i^2
\end{eqnarray}
と書ける。


(2)
3つの質点からなる系のラグランジアン \( L\)は
\begin{eqnarray}
L=\frac12 m(\dot{x}_1^2+\dot{x}_2^2+\dot{x}_3^2)-\frac12 Kx_1^2-\frac12 C(x_2-x_1)^2 -\frac12 C(x_3-x_2)^2 -\frac12 Kx_3^2
\end{eqnarray}
となる。


(3)
質点 \( i\) \( (i=1,2,3)\)における運動方程式は
\begin{eqnarray}
\begin{split}
m\ddot{x}_1&=&-Kx_1+C(x_2-x_1)\\
m\ddot{x}_2&=&-C(x_2-x_1)+C(x_3-x_2)\\
m\ddot{x}_3&=&-C(x_3-x_2)-Kx_3\\
\end{split}
\end{eqnarray}
となる。


(4)
(3)の運動方程式を行列で書き直すと
\begin{eqnarray}
\begin{split}
m\frac{d^2}{dt^2} \left(
\begin{array}{ccc}
x_1 \\
x_2 \\
x_3
\end{array}
\right)
= \left(
\begin{array}{ccc}
-K-C & C & 0 \\
C & -2C & C \\
0 & C & -C-K
\end{array}
\right)
\left(
\begin{array}{ccc}
x_1 \\
x_2 \\
x_3
\end{array}
\right)
\end{split}
\end{eqnarray}
となる。よって行列 \( \hat{A}\)は
\begin{eqnarray}
\begin{split}
\hat{A}= \left(
\begin{array}{ccc}
-K-C & C & 0 \\
C & -2C & C \\
0 & C & -C-K
\end{array}
\right)
\end{split}
\end{eqnarray}
と書ける。 \( \hat{A}\)の固有値を \( \lambda_i\)とすると、 \( |\hat{A}-\lambda_i E|=0\)が成立するので、
\begin{eqnarray}
\begin{split}
\left|
\begin{array}{ccc}
-K-C-\lambda_i & C & 0 \\
C & -2C-\lambda_i & C \\
0 & C & -C-K-\lambda_i
\end{array}
\right|=0
\end{split}
\end{eqnarray}
となる。

 

スポンサーリンク


(5)
行列 \( \hat{A}\)、固有ベクトル \( \vec{a}_i\)、固有値 \( \lambda_i\)には次のような関係がある。
\begin{eqnarray}
\hat{A}(\vec{a}_1,\vec{a}_2,\vec{a}_3)=(\lambda_1\vec{a}_1,\lambda_1\vec{a}_2,\lambda_3\vec{a}_3)
\end{eqnarray}
これと \( \xi_i=\vec{a}_i\cdot \vec{x}_i\)から
\begin{eqnarray}
\begin{split}
m\frac{d^2}{dt^2} \left(
\begin{array}{ccc}
\xi_1 \\
\xi_2 \\
\xi_3
\end{array}
\right)
= \left(
\begin{array}{ccc}
\lambda_1 & 0 & 0 \\
0 & \lambda_2 & 0 \\
0 & 0 & \lambda_3
\end{array}
\right)
\left(
\begin{array}{ccc}
\xi_1 \\
\xi_2 \\
\xi_3
\end{array}
\right)
\end{split}
\end{eqnarray}
と書ける。 \( \omega_i=\sqrt{-\lambda_i/m}\)と書けば
\begin{eqnarray}
\begin{split}
\frac{d^2}{dt^2} \left(
\begin{array}{ccc}
\xi_1 \\
\xi_2 \\
\xi_3
\end{array}
\right)
= \left(
\begin{array}{ccc}
-\omega_1 & 0 & 0 \\
0 & -\omega_2 & 0 \\
0 & 0 & -\omega_3
\end{array}
\right)
\left(
\begin{array}{ccc}
\xi_1 \\
\xi_2 \\
\xi_3
\end{array}
\right)
\end{split}
\end{eqnarray}
となり、3つの独立な振動に分解することができるため有用である。


(6)
\( K=C\)の時、(4)より
\begin{eqnarray}
\begin{split}
\left|
\begin{array}{ccc}
-2C-\lambda & C & 0 \\
C & -2C-\lambda & C \\
0 & C & -2C-\lambda
\end{array}
\right|=0
\end{split}
\end{eqnarray}
\begin{eqnarray}
\begin{split}
\Rightarrow (2C+\lambda)(2C^2-(2C+\lambda)^2)&=&0\\
\lambda&=&-2C,-2C\pm \sqrt{2}C
\end{split}
\end{eqnarray}
と固有値が求まる。対応する固有ベクトルは \( \lambda_1=-2C\)の時
\begin{eqnarray}
\begin{split}
\left(
\begin{array}{ccc}
0 & C & 0 \\
C & 0 & C \\
0 & C & 0
\end{array}
\right)
\end{split}
\end{eqnarray}
より
\begin{eqnarray}
\begin{split}
\vec{a}_1=\sqrt{2} \left(
\begin{array}{ccc}
1 \\
0 \\
-1
\end{array}
\right)
\end{split}
\end{eqnarray}
\( \lambda_2,3=-2C\pm \sqrt{2}C\)の時
\begin{eqnarray}
\begin{split}
\left(
\begin{array}{ccc}
\mp\sqrt{2}C & C & 0 \\
C & \mp\sqrt{2}C & C \\
0 & C & \mp\sqrt{2}C
\end{array}
\right)
\end{split}
\end{eqnarray}
であるので
\begin{eqnarray}
\begin{split}
\vec{a}_2=\frac12 \left(
\begin{array}{ccc}
1 \\
\sqrt{2} \\
1
\end{array}
\right)
\end{split}
\end{eqnarray}
\begin{eqnarray}
\begin{split}
\vec{a}_3=\frac12 \left(
\begin{array}{ccc}
-1 \\
\sqrt{2} \\
-1
\end{array}
\right)
\end{split}
\end{eqnarray}
となる。まとめると
\begin{eqnarray}
\begin{split}
\lambda_1=-2C&,\ &\vec{a}_1=\sqrt{2} \left(
\begin{array}{ccc}
1 \\
0 \\
-1
\end{array}
\right)\\
\lambda_2=(-2+\sqrt{2})C&,\,&\vec{a}_2=\frac{1}{2} \left(
\begin{array}{ccc}
1 \\
\sqrt{2} \\
1
\end{array}
\right)\\
\lambda_3=(-2-\sqrt{2})C&,\,&\vec{a}_3=\frac{1}{2} \left(
\begin{array}{ccc}
-1 \\
\sqrt{2} \\
-1
\end{array}
\right)\\
\end{split}
\end{eqnarray}


(7)
\( K=0\)のとき固有値方程式は
\begin{eqnarray}
\begin{split}
\left|
\begin{array}{ccc}
C-\lambda_i & C & 0 \\
C & -2C-\lambda_i & C \\
0 & C & -C\lambda_i
\end{array}
\right|=0
\end{split}
\end{eqnarray}
\begin{eqnarray}
\lambda&=&0,-C,-3C
\end{eqnarray}
3つの質点\( 1,2,3\)の位置をそれぞれ\( x_1,x_2,x_3\)とすると

\( \lambda=0\)のとき
固有ベクトルは
\begin{eqnarray}
\begin{split}
\vec{a}_1= \left(
\begin{array}{ccc}
\frac{1}{\sqrt{3}} \\
\frac{1}{\sqrt{3}} \\
\frac{1}{\sqrt{3}}
\end{array}
\right)
\end{split}
\end{eqnarray}
となり\( x_1+x_2+x_3\)の単振動となる。ただし、固有値が\( 0\)であるので並進運動を表す。

\( \lambda=-C\)のとき
固有ベクトルは
\begin{eqnarray}
\begin{split}
\vec{a}_2= \left(
\begin{array}{ccc}
\frac{1}{\sqrt{2}} \\
0 \\
-\frac{1}{\sqrt{2}}
\end{array}
\right)
\end{split}
\end{eqnarray}
となり、\( x_1-x_3\)の単振動となる。つまり1と3の単振動を表す。

\( \lambda=-3C\)のとき
固有ベクトルは
\begin{eqnarray}
\begin{split}
\vec{a}_3= \left(
\begin{array}{ccc}
\frac{1}{\sqrt{6}} \\
-\frac{2}{\sqrt{6}} \\
\frac{1}{\sqrt{6}}
\end{array}
\right)
\end{split}
\end{eqnarray}
となり、\( x_1-2x_2+z\)の単振動となる。ここで\( x_1-2x_2+x_3=(x_1+x_2+x_3)-3x_2\)であり\(x_1+x_2+x_3 \)は重心の単振動であるので1と3を固定しての2の単振動を表す。


 

スポンサーリンク

アバター

About the author:

1996年生まれ。某旧帝大の理学研究科で日々宇宙を創造して遊んでいる(別にすごくはない)。身体組成が橋本環奈と酷似していることが発覚し、ほとんど橋本環奈であることが証明され界隈を激震させた。巨人とLakersが好き。 最近忙しくて更新してないけど生きてるよ!! また更新するから!!!せっかくGoogle adsense通ってるしね! ご要望等はメールでお知らせください。 yasketballclub@gmail.com

Back to Top