名大理学研究科院試解答・2011解析力学

名大理学研究科院試解答・2011解析力学

名大理学研究科院試解答・2011解析力学

LINEで送る
Pocket

名古屋大学大学院理学研究科物理学系・院試解答
2011年度解析力学
問題はこちら
入試データ



解答の訂正等はこちらへお願いします。アドレス:yasketballclub@gmail.com
メールはこちらへ



※スマホ等で見る場合、式が途切れちゃうことがあると思うのでその時は画面を横にして見てください


 

スポンサーリンク

解析力学


1.
張力が\( F[kg\cdot m/s^2]\)、線密度\( \rho[kg/m]\)なので\( F^l,\rho^m\)\( (l,m整数)\)として次元を比較すると
\begin{eqnarray}
[kg^{l+m}m^{l-m}s^{-2l}]=[m\cdots s^{-1}]
\end{eqnarray}
から
\begin{eqnarray}
\begin{split}
l+m&=&0\\
l-m&=&1\\
-2l&=&-1
\end{split}
\end{eqnarray}
となる。これを解いて\( l=1/2,m=-1/2\)。よって
\begin{eqnarray}
v\propto \sqrt{\frac{F}{\rho}}
\end{eqnarray}
と予測できる。


2.
微小部分の\( y\)軸方向の運動エネルギー\( dE_k\)は
\begin{eqnarray}
dE_k=\frac{\rho}{2}dx\cdot \dot{y}^2
\end{eqnarray}
と書ける。また、張力によるポテンシャルエネルギー\( dE_p\)は弦の伸びが
\begin{eqnarray}
\begin{split}
\sqrt{(dx)^2+(dy)^2}-dx&=&dx\left(1+\left(\frac{\partial y}{\partial x}\right)^2\right)^{\frac12}-dx\\
&\simeq&dx\left(1+\frac{1}{2}\left(\frac{\partial y}{\partial x}\right)^2\right)-dx\\
&=&\frac{1}{2}\left( \frac{\partial y}{\partial x} \right)^2dx
\end{split}
\end{eqnarray}
と書けることから、
\begin{eqnarray}
dE_p=\frac{F}{2}y’^2dx
\end{eqnarray}
よって\( Ldx=dE_k-dE_p\)より、
\begin{eqnarray}
L(y,\cdot{y},y’)=\frac{\rho}{2}\dot{y}^2-\frac{F}{2}y’^2
\end{eqnarray}
が導出できた。


3.
(2)の各項に(1)を代入して計算すると
\begin{eqnarray}
\begin{split}
\frac{\partial L}{\partial y}&=&0\\
\frac{\partial}{\partial t}\frac{\partial L}{\partial y}&=&\frac{\partial}{\partial t}\left(\rho\dot{y}\right)\\
&=&\rho \ddot{y}\\
\frac{\partial}{\partial x}\frac{\partial L}{\partial y’}&=&\frac{\partial}{\partial x}(-Fy’)\\
&=&-Fy^{\prime\prime}
\end{split}
\end{eqnarray}
となるので(2)は(1)を用いて
\begin{eqnarray}
\rho\frac{\partial^2y}{\partial t^2}=F\frac{\partial^2y}{\partial x^2}
\end{eqnarray}
と変形できる。これが\( y(x,t)\)の満たす方程式である。

 

スポンサーリンク


4.
\( x\)の正方向に進む波動を表す3の特殊解は、任意関数\( f\)を用いて、\( y(x,t)=f(x-vt)\)と表される。これを3へ代入し計算すると(\( x-vt=s\)とおく)
\begin{eqnarray}
\begin{split}
(左辺)&=&\rho\frac{\partial^2}{\partial t^2}f(x-vt)\\
&=&\rho\frac{\partial}{\partial s}\left[ \frac{\partial}{\partial s}f(s) \frac{\partial s}{\partial t}\right]\frac{\partial s}{\partial t}\\
&=&\rho v^2\frac{\partial^2}{\partial s^2}f(s)\\
(右辺)&=&F\frac{\partial^2}{\partial x^2}f(x-vt)\\
&=&F\left[ \frac{\partial}{\partial s}f(s) \frac{\partial s}{\partial x}\right]\frac{\partial s}{\partial x}\\
&=&F\frac{\partial^2}{\partial s^2}f(s)
\end{split}
\end{eqnarray}
よって
\begin{eqnarray}
\begin{split}
\rho v^2\frac{\partial^2}{\partial s^2}f(s)&=&F\frac{\partial^2}{\partial s^2}f(s)\\
v&=&\sqrt{\frac{F}{\rho}}
\end{split}
\end{eqnarray}
と求められる。


5.
ラグランジアン\( L(y,\dot{y},y’)\)の変分は
\begin{eqnarray}
\begin{split}
\delta L&=&\frac{\partial L}{\partial y}\delta y+\frac{\partial L}{\partial \dot{y}}\delta \dot{y}+\frac{\partial L}{\partial y’}\delta y’
\end{split}
\end{eqnarray}
と表せる。これに\( \delta S=0\)へ代入すると
\begin{eqnarray}
0=\int^{t_f}_{t_i}dt\int^{x_f}_{x_i}dx\left\{\frac{\partial L}{\partial y}\delta y+\frac{\partial L}{\partial \dot{y}}\delta \dot{y}+\frac{\partial L}{\partial y’}\delta y’ \right\}\cdots (\ast)
\end{eqnarray}
となる。ここで
\begin{eqnarray}
\begin{split}
\int^{t_f}_{t_i}dt\left(\frac{\partial L}{\partial \dot{y}}\delta \dot{y}\right)dt&=&\left[ \frac{\partial L}{\partial \dot{y}}\delta ydt \right]^{t_f}_{t_i}-\int^{t_s}_{t_i}\frac{\partial}{\partial t}\left( \frac{\partial L}{\partial \dot{y}} \right)\delta y dt\\
&=&-\int^{t_s}_{t_i}\frac{\partial}{\partial t}\left( \frac{\partial L}{\partial \dot{y}} \right)\delta y dt
\end{split}
\end{eqnarray}
\begin{eqnarray}
\begin{split}
\int^{x_f}_{x_i}dx\left(\frac{\partial L}{\partial y’}\delta y’\right)dx&=&\left[ \frac{\partial L}{\partial y’}\delta ydx \right]^{x_f}_{x_i}-\int^{x_f}_{x_i}\frac{\partial}{\partial x}\left( \frac{\partial L}{\partial y’} \right)\delta y dx\\
&=&-\int^{x_f}_{x_i}\frac{\partial}{\partial x}\left( \frac{\partial L}{\partial y’} \right)\delta y dx\\
\end{split}
\end{eqnarray}
この2式を導く最後の投稿で\( \delta_y(x,t_i)=\delta_y(x,t_f)=0,\)\( \delta_y(x_i,t)=\delta_y(x_f,t)=0\)を用いた。
この2式を\( (\ast)\)へ代入して
\begin{eqnarray}
0=\int^{t_f}_{t_i}dt\int^{x_f}_{x_i}dx\left\{
\frac{\partial L}{\partial y}
-\frac{\partial}{\partial t}\left(\frac{\partial L}{\partial \dot{y}}\right)
-\frac{\partial}{\partial t}\left(\frac{\partial L}{\partial y’}\right)
\right\}\delta y
\end{eqnarray}
これが任意の積分区間に対して恒等的に\( 0\)となる条件は
\begin{eqnarray}
\frac{\partial L}{\partial y}
-\frac{\partial}{\partial t}\left(\frac{\partial L}{\partial \dot{y}}\right)
-\frac{\partial}{\partial x}\left(\frac{\partial L}{\partial y’}\right)=0
\end{eqnarray}
であり、これが求める方程式(2)である。


 

スポンサーリンク

アバター

About the author:

1996年生まれ。某旧帝大の理学研究科で日々宇宙を創造して遊んでいる(別にすごくはない)。身体組成が橋本環奈と酷似していることが発覚し、ほとんど橋本環奈であることが証明され界隈を激震させた。巨人とLakersが好き。 最近忙しくて更新してないけど生きてるよ!! また更新するから!!!せっかくGoogle adsense通ってるしね! ご要望等はメールでお知らせください。 yasketballclub@gmail.com

Back to Top